پارک تحقیقاتی
Science & Technology Park
/ˈsaɪəns & tɛkˈnɒləʤi pɑːk/
پارک‌های علم و فناوری به عنوان یکی از نهادهای اجتماعی و حلقه‌ای از زنجیره توسعه اقتصادی مبتنی بر فناوری شکل گرفته‌اند. پارک های علم و فناوری ساختاری هستند حمایتی برای کمک به رشد و توسعه علم و فناوری در جامعه و ایجاد ثروت بر پایه دانش از طریق کمک به ایحاد و رشد شرکت های فناور. پارک علم و فناوری سازمانی است که با هدف افزایش ثروت در جامعه توسط متخصصان حرفه‌ای مدیریت می‌شود و جریان دانش و فناوری را میان دانشگاه‌ها، موسسات تحقیق و توسعه، شرکت‌های خصوصی و بازار به حرکت می‌اندازد.
پارک‌های علم و فناوری با راه اندازی مراکز رشد، سازمان‌های نوآور را تقویت کرده و فرایندهای زایشی را تسهیل می‌کنند. پارک علم و فناوری محیطی است که در آن واحدهای تحقیقاتی مستقل یا وابسته به سازمان‌ها و صنایع، مجتمع شده و زیر پوشش و حمایت قرار می‌گیرند تا به خلاقیت و نوآوری بپردازند.
تعمیق ارتباط بین دانشگاه‌ها، سازمان‌های تحقیقاتی، واحدهای تولیدی و مراکز تصمیم‌گیری دولتی برای توسعه فناوری و علوم کاربردی، از جمله اهداف ایجاد و توسعه پارک‌های علم و فناوری است.
از طرف دیگر پارک‌های فناوری به عنوان ابزار جلب شرکت‌های مبتنی بر فناوری پیشرفته در سطح بین‌المللی شناخته می‌شوند و علاوه برآن محملی برای جذب متخصصان و دانشمندان و توسعه فعالیت کارآفرینان می‌باشند.
بیش از 800 پارک علم و فناوری در بیش از 55 کشور جهان ایجاد شده و بیش از این مقدار در حال ساخت است که نشان از توجه کشورها به این نهاد اجتماعی مهم دارد.
همچنین شکل‌گیری و توسعه بسیاری از پدیده‌های نوظهور تکنولوژیکی از درون این پارک‌ها است و دولت‌ها می‌کوشند با ایجاد محیطی مناسب، شرایط کار و فعالیت را برای شرکت‌های کوچک و متوسط، و جذب شرکت‌های بین‌المللی مبتنی بر فناوری فراهم نمایند.
در تعریفی دیگر در مورد پارک فناوری آمده است:
پارک فناوری واحدی است که:
با مؤسسات آموزشی و پژوهشی در ارتباط است. زیرساخت‌ها و خدمات پشتیبانی، خصوصا مستغلات و فضاهای اداری را برای واحدهای تجاری فراهم می‌نماید. وظیفه انتقال فناوری را بر عهده دارد.وظیفه توسعه فناوری را بر عهده دارد.
نام‌ها و اصطلاحات پارک فناوری:
در ایالات متحده نام‌های پارک فناوری، پارک تحقیقاتی یا پارک تحقیقات فناوری به کار می‌رود، اما در بریتانیا و برخی از کشورهای اروپایی اصطلاح پارک علمی رایج‌تر است. در فرانسه نیز عبارت قطب فناوری بسیار کاربرد دارد.
در کشورهای دیگر نیز نام‌هایی چون انکوباتور تجاری، مرکز نوآوری، مرکز کارآفرینی، پارک فناوری، پارک علمی، پارک تحقیقاتی، قطب فناوری، شهر علمی - تحقیقاتی، تکنوپولیس، تکنوپل و ... شنیده می‌شود.
از اصطلاح پارک فناوری در واقع برای توصیف سطح متنوعی از فعالیت‌ها در یک منطقه خاص برای تحریک توسعه کارآفرینی شرکت‌های کوچک و متوسط دانش محور در یک کشور استفاده می‌شود.
عبارت پارک فناوری حداقل 16 مترادف دارد که رایج‌ترین آنها پارک علمی، پارک تحقیقاتی و قطب فناوری هستند. زمینه‌های جدید در فعالیت پارک‌های فناوری دائما در حال ازدیاد است تا این پارک‌ها از رقبای فراوان خود که حدود 295 پارک فناوری در سراسر جهان هستند، متمایز شوند.
در ابتدا مقوله پارک فناوری تعریف بسیار محدودی داشت که تمرکز اصلی آن بر مستغلات پارک بود، چه آنکه طبق این تعریف دانشگاه‌ها نوعا مستغلات، فضاهای اداری یا تجهیزات تحقیقاتی را به واحدهای تجاری اجاره می‌دهند. گاهی اوقات این ترکیب به شهرک‌های صنعتی یا محل تجمع شرکت‌ها شباهت می‌یابد. امروزه این مقوله توسعه یافته است تا محدوده وسیع‌تری از فعالیت‌ها شامل توسعه اقتصادی و انتقال فناوری را دربر بگیرد.