مراکز رشد مجازی
Virtual Incubators
/ˈvɜːtjʊəl ˈɪnkjʊbeɪtəz/
مراکز رشد مجازی به منزله «نسل دوم» مراکز رشد قلمداد می‌شوند. این مراکز رشد بر مخاطرات غیر مالکیتی استوارند که به سرمایه‌گذاری‌های ثابت پایین‌تری نیازمندند و به عنوان روشی محتمل در خدمت‌رسانی به SMEهایی تلقی می‌شوند که در مناطقی با فضای محدود مشغول به کارند. اغلب یک دانشگاه یا یک مرکز پژوهشی میزبان مراکز رشد مجازی است. این مراکز با توجه به ظرفیت‌شان در عمل کردن هم در شکل صنعتی یا در چهار دیواری (سنتی) و بیرون از دیوار (مجازی) مشخص می‌شوند. این مراکز در صورتی مجازی یا «بیرون از دیوار» شناخته می‌شوند که به مؤسسات تازه تأسیسی خدمت‌رسانی کنند که آن‌ها را در داخل مجموعه مرکز رشد میزبانی نمی‌کنند. آن‌ها معمولاً از طریق کامپیوتر و شبکه‌های ارتباطات از راه دور، ارتباطاتی خارجی با شرکت‌ها برقرار می‌کنند. اغلب مراکز رشد مجازی فــناوری مدار هستند و به تبدیل پژوهــش به محصولات دارای بازار معــطوف می‌باشند. ارائه خدمات پیش ـ مرکز رشد و پس ـ مرکز رشد، بطور طبیعی این مدل تلقی می‌شود. نمونه‌هایی از مراکز رشد مجازی در کشورهای مختلف از جمله برزیل، روسیه و استرالیا وجود دارد.
اطلاعات و ارتباطات در مرکز رشد مجازی
به طور کلی ارتباطات یک مرکز رشد مجازی را در سه دسته کلی ارتباط با شرکا، ارتباطات رسمی و حقوقی و ارتباطات حاصل از سیستم اطلاعاتی می‌توان طبقه‌بندی نمود. این اطلاعات و ارتباطات در قالب سه رکن داخلی، یک مرکز رشد مجازی را به سرمایه‌گذار متصل می‌سازد. این سه رکن عبارتند از مدیریت و نظارت، شبکه و برنامه که هر یک از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند.
مدیریت و نظارت
- برنامه‌ریزی
- سیاستهای ورود و خروج مشتریان مرکز
- پذیرش شرکا و مشاوران
- ارزیابی و نظارت بر عملکرد اعضا
- مدیریت مالی و اعتباری
- مدیریت ابزارها و منابع
- تعیین راهبردها رقابتی، توسعه، تغییر و اصلاح، انعطاف‌پذیری و غیره.
برنامه
برنامه در واقع مسیری است که برای هدایت نوآوری‌ها در دوره رشدشان در نظر گرفته شده است. این برنامه در هر مرکز رشد ممکن است منحصر به فرد بوده، از پیچیدگی‌های خاص خود برخوردار باشد. یادآوری این نکته ضروری است که برنامه یک مرکز رشد حتی بیش از تجهیزات و امکانات فیزیکی آن اهمیت دارد. برنامه یک اصل است.
شبکه
یک مرکز رشد مجازی مبتنی بر یک شبکه پویا است که گستره آن در طول زمان متغیر است و اعضای مرکز رشد در ابعاد مختلف این شبکه به نوعی در گردش دایم هستند. مشخصه‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری این شبکه باید به گونه‌ای باشد که از عهده خدمات تعریف طراحی شده در بخش خدمات و تسهیلات مرکز رشد مجازی برآمده و امکان توسعه لحظه به لحظه آن فراهم باشد.
خدمات و تسهیلات مرکز رشد مجازی
جهت سهولت در طراحی نظام ارائه خدمات در مرکز رشد مجازی، خدمات ارائه شده در این مرکز به هفت دسته اصلی زیر تقسیم می‌گردند:
۱. خدمات پیش انکوباتوری
۲. خدمات آموزشی و مشاوره‌ای
۳. شبکه سازی
۴. تسهیلات، تجهیزات و خدمات مشترک
۵. تسهیلات مالی و اعتباری
۶. پژوهش بازار، فروش و بازاریابی